Với những vùng đất lạm dụng thuốc trừ cỏ, phân hóa học vô cơ đất sẽ “ốm yếu”, người nông dân thông thường sẽ nghĩ muốn tăng năng suất cây trồng thì phải tăng lượng phân bón, rồi mong muốn cây lớn nhanh như thổi, năng suất cao và không bị sâu bệnh...Những suy nghĩ đó cộng với những lời “ngon ngọt” từ những người bán phân bón, thuốc BVTV hóa học tổng hợp len lỏi khắp đường làng ngõ xóm như những vòi bạch tuộc hút hết sức sống của đất.
Cần làm gì để cải tạo đất và nuôi đất khỏe?
1.Trồng cây phân xanh
Ở từng địa phương khác nhau có thể lựa chọn cây phân xanh trồng cho phù hợp với điều kiện đất đai và khí hậu. Khi cây phân xanh đạt sinh khối lớn sẽ băm nhỏ và vùi vào đất. Giải pháp này cải thiện cấu tượng và cấu trúc của đất đồng thời cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng. Cây phân xanh có thể là 1 loại cỏ bản địa nhưng đừng chọn cỏ gấu, cỏ tranh hay cây thài lài nhé.
2. Cây họ đậu
Những cây chứa vi khuẩn loài Rhizobium sống trong rễ cây (hay gọi là vi khuẩn nốt sần) sẽ cung cấp cho cây nitơ dưới dạng mà cây dùng được và giải phóng nitơ chưa dùng vào đất quanh vùng rễ của cây trồng. Cây keo, các loại đậu, lạc ...là những cây cố định đạm rất tốt.
3. Cây che phủ
Những cây che phủ có tác dụng giống như cây phân xanh, hệ thống rễ của chúng làm đất thoáng với không khí và nước, bảo về đất chống xói mòn và khô cứng. Ở Miền núi bà con hay trồng cây bí ngô, cây khoai lang, cây lá lốt,...
4. Rác phủ đất (tàn dư thực vật)
Cỏ khô, thân cây ngô, rơm rạ, giấy carton, giấy ăn đã qua sử dụng...được phủ lên đất sẽ giữ ẩm, hạn chế cỏ dại, chống xói mòng, rửa trôi. Khi các tàn dư thực vật phân hủy chúng sẽ cung cấp một lượng nhỏ dinh dưỡng cho đất.
5. Phân ủ
Phân động vật rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, muốn đất khỏe phải ủ hoai phân động vật rồi mới bón cho cây trồng.
Theo kinh nghiệm của tôi, phân gà đẻ có nhiều dinh dưỡng nhất và rất nóng nếu chưa được ủ hoai. Phân trâu phân bò dinh dưỡng ít hơn nhiều chất xơ tuy nhiên vì trâu bò là động vật nhai lại, chúng ăn các loại cỏ, nếu chúng ta không ủ đúng kỹ thuật và đảm bảo thời gian khi mang ra bón cho cây trồng khác gì “nhân cỏ”
TS. Trần Thị Thanh Bình chia sẻ rằng. "Cây trồng cũng như con người, nếu được gieo ươm trên những mảnh đất màu mỡ sẽ đâm chồi, nẩy lộc và cho những trái ngọt ngào. Bạn có là một hạt giống tốt, nếu gieo ươm trên mảnh đất sử dụng hóa chất, bạn sẽ bị thui chột ý chí và một ngày nào đó bạn sẽ chán nản", “Bâng khuâng đứng trước đôi dòng nước. Chọn một dòng hay để nước trôi”